Triển khai công tác thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên

Nguồn nước trữ tại các hồ chứa hiện đang ở mức thấp

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy lợi, từ đầu năm đến nay, một số khu vực ở Trung Bộ và Tây Nguyên có lượng mưa thiếu hụt lớn so với trung bình nhiều năm, đã xảy ra tình trạng hạn hán, thiếu nước ở một số địa phương. Mùa khô ở khu vực Trung Bộ vẫn còn kéo dài đến hết tháng 8/2020, nguồn nước trữ tại các hồ chứa hiện đang ở mức thấp nên có nguy cơ hạn hán, thiếu nước xảy ra trên diện rộng trong vụ Hè Thu 2020.

Riêng tại Quảng Ngãi, hiện có 755 công trình thủy lợi (gồm 124 hồ chứa nước, 490 đập dâng, 135 trạm bơm, 06 đập ngăn mặn) và 4.275km kênh các loại, với nhiệm vụ tưới thiết kế khoảng 90.466,0ha. Do công trình xây dựng đã lâu, qua nhiều năm khai thác, sử dụng, thường xuyên chịu tác động thiên tai làm nhiều công trình xuống cấp, hư hỏng, không đảm bảo nguồn nước nên năng lực tưới thực tế là 59.983,0ha, đạt 66,3% so với năng lực thiết kế.

Cuối mùa mưa năm 2019, lượng nước trữ tại các hồ chứa nước chỉ đạt dung tích 86% so với thiết kế. Từ đầu năm 2020 đến nay, hầu như không có mưa trên địa bàn tỉnh, lượng mưa thấp hơn khoảng 60% so với TBNN trong khi đó nắng nóng kéo dài với nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm, khoảng 0,5⁰C đến 1,5⁰C. Lượng nước còn lại trung bình trong các hồ chứa trên địa bàn tỉnh còn khoảng 40% DTTK, trong đó có một số hồ chứa nước lớn lượng nước còn lại rất ít so với DTTK như: Hồ Liệt Sơn, hồ Sở Hầu, hồ Đá Bàn chỉ còn 20%, hồ Mạch Điểu còn 25%, hồ Diên Trường còn 40%, hồ chứa nước Nước Trong còn khoảng 60%.

Vụ Hè Thu, vụ Mùa năm 2020 hạn nặng

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), vụ Hè Thu 2020, diện tích đất trồng lúa có khả năng bỏ đất trống không sản xuất do thiếu nước khoảng 44,3 nghìn ha; trong đó Bình Thuận khoảng 26,7 nghìn ha, Ninh Thuận khoảng 10,8 nghìn ha, Bình Định khoảng 5,0 nghìn ha, Quảng Ngãi khoảng 1,8 nghìn ha.

Theo kế hoạch, vụ Hè Thu 2020, toàn tỉnh Quảng Ngãi gieo trồng 58.143 ha (lúa 35.170 ha, màu và cây trồng khác 22.973 ha); nhưng do hạn hán, thiếu nước tưới, nên các địa phương trong tỉnh đã chủ động không sản xuất 1.854 ha, chuyển đổi cây lúa sang cây trồng cạn 710 ha.

Với tình hình nắng nóng kéo dài và không mưa như hiện nay thì khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước là rất cao, dự kiến có khoảng 12.714,0 ha cây trồng bị thiếu nước và thiếu nước sinh hoạt cho khoảng 12.000 người. Hiện tại, các địa phương và Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn theo các Phương án được duyệt ngay từ đầu năm 2020.

Hiện dung tích các hồ chứa của các tỉnh từ Quảng Bình đến T.T Huế đạt 59% DTTK, thấp hơn năm 2018 khoảng 5%, gần tương đương so với các năm 2016, 2019. Từ Đà Nẵng đến Bình Thuận đạt 45% DTTK, thấp hơn các năm 2018, 2019 khoảng 19%.

Dung tích trữ hiện tại các hồ chứa khu vực Tây Nguyên chỉ đạt 26-41% DTTK. Mùa mưa trong khu vực đã bắt đầu từ tháng 5, sản xuất vụ Mùa trong thời gian mùa mưa nên nguồn nước sẽ cơ bản được đảm bảo.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Tăng Bính đề nghị Bộ NN&PTNT, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành Trung ương quan tâm nhiều hơn nữa đối với các tỉnh Khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên, trong đó có tỉnh Quảng Ngãi; tiếp tục trình Chính phủ quan tâm hỗ trợ và đầu tư kinh phí cho các địa phương thực hiện các giải pháp cấp nước ổn định, lâu dài (xây dựng các hồ chứa nước lớn để tích trữ, phân phối, điều tiết nguồn nước; sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa bị xuống cấp). Trước mắt, đề nghị Chính phủ hỗ trợ kinh phí cho các địa phương Khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên chủ động triển khai cấp bách các biện pháp phòng chống hạn hán, phục vụ sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt, công nghiệp, dân sinh vụ Hè Thu năm 2020, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra.

Ông Nguyễn Văn Tỉnh, Tổng cục Trưởng Tổng cục Thủy lợi đề nghị UBND các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch phòng, chống hạn theo các kịch bản có thể xảy ra, huy động nguồn lực để chủ động triển khai các giải pháp phù hợp , đảm bảo tưới, tiêu cho sản xuất nông nghiệp. Thực hiện các giải pháp tại Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 22/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; Công điện số 601/C Đ-TTg ngày 12/5/2020 về việc tập trung ứng phó với nắng nóng, hạn hán và xâm nhập mặn tại khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên.

                                                                                     Hải Yến